ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ "ΚΩΛΟΤΟΥΜΠΑΤΟΙ"...

...ή αλλιώς, "και οι ξετσίπωτοι και όψιμοι οπαδοί της θεωρίας "μητρόπολη - περιφέρεια".

Πώς να τους προσδιορίσει κάποιος; Πώς να τους αποκαλέσει; Οπορτουνιστές; Κωλοτουμπάτους; Μασκαράδες; Ανιστόρητους;

Δεν ξέρω.

Έχω μείνει όμως μαλάκας με αυτά που διαβάζω στην μπλογκόσφαιρα σχετικά με το άρθρο του Πέτρας. Κι αν από τον αρχειοφύλακα της Στάζι τον Ζήση και τα ακροδεξιά μπλογκς η εκμετάλλευση του άρθρου του Τζέιμς Πέτρας είναι πρόστυχη αλλά αναμενόμενη, είναι να τραβάς τα μαλλιά σου με τους Συνασπισμένους και τους Συριζάτους…

Εμφανίζονται όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά ως θαυμαστές του Πέτρας και των απόψεων που εκφράζει. Ο λόγος είναι βεβαίως ότι στο άρθρο του ο Πέτρας βρίζει την οικογένεια Παπανδρέου με επιχειρηματολογία μάλλον μεταφυσική και δαιμονολογική, ελάχιστα πολιτική και καθόλου μαρξιστική. Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.

Πωλ Σουήζυ, Σαμιρ Αμιν, Μαγκντοφ, Ανδρέας Παπανδρέου, Τζέιμς Πέτρας κ.α αποτέλεσαν την δεκαετία του 70 τον βασικό πυρήνα μιας νέας και ριζοσπαστικής μαρξιστικής ανάλυσης. Με επίκεντρο την θεωρία «μητρόπολης-περιφέρειας» έδωσαν στο προοδευτικό κίνημα ένα καινούργιο εργαλείο ανάλυσης και δράσης. Ήταν μια θεωρητική προσέγγιση που έβαζε το πρόβλημα, από τότε, του αδιεξόδου του υπαρκτού σοσιαλισμού αλλά και την αναγκαιότητα των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων στις χώρες της περιφέρειας.

Ήταν ακριβώς αυτή η θεωρία που έγινε το εφαλτήριο για τις σκληρότερες επιθέσεις εναντίον του ΠΑΣΟΚ και εναντίον του Ανδρέα προσωπικά από το ΚΚΕ και το τότε ΚΚΕες. Το μεν ΚΚΕ είχε τη γραμμή πως η θεωρία για την κυρίαρχη αντίθεση «μητρόπολης – περιφέρειας» ήταν κατασκεύασμα μικροαστών και οπορτουνιστών, το δε ΚΚΕες μιλούσε για ψευτομαρξιστές και τριτοκοσμικούς λαϊκισμούς και έφερνε σαν παράδειγμα τον Αμιν Νταντά και τον Καντάφι…

Όταν την ίδια περίοδο αλλά και αργότερα ως κυβέρνηση ο Ανδρέας Παπανδρέου στήριζε στην πράξη τα απελευθερωτικά κινήματα στην Λατινική Αμερική και τον Αραφάτ, τα ίδια κόμματα μιλούσαν επισήμως για τυχοδιωκτισμούς και τριτοκοσμικά πειράματα…

Καθημερινές μάχες δίναμε τότε οι ΠΑΣΟΚΟΙ προσπαθώντας να εξηγήσουμε στους συντρόφους "κομμουνιστές" γιατί ο Σαμιρ Αμιν, ο Πέτρας, ο Σουήζυ δεν ήταν η πέμπτη φάλαγγα των ιμπεριαλιστών.

Θα φανεί περίεργο σε κάποιους αλλά η διαφωνία του Ανδρέα Παπανδρέου με τις προτάσεις του Πέτρας την δεκαετία του 80 ήταν γνωστή στο ΠΑΣΟΚ. Κι αυτό όχι γιατί παρακολουθούσαμε τις συζητήσεις των δύο αλλά απλούστατα γιατί στις τοπικές οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ γινόντουσαν πολιτικές και θεωρητικές συζητήσεις για τις διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις για το αν και σε ποιο βαθμό η Ελλάδα εκείνης της περιόδου ανήκε στην περιφέρεια της μητρόπολης με τον ίδιο τρόπο που ανήκαν πχ οι χώρες της Λατινικής Αμερικής. Κι αν επομένως τα βήματα που θα έπρεπε να γίνουν ήταν τα ίδια. Τόσο οι θέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου όσο και του Πέτρας ήταν δημοσιευμένες και πολυσυζητημένες. Και οι διαφωνίες ευδιάκριτες και καθαρές.

Είναι επομένως τουλάχιστον υποκριτικό να παριστάνουν κάποιοι τους θαυμαστές του Πέτρας μετά από τριάντα τόσα χρόνια. Και το κάνουν όταν ο κόσμος έχει αλλάξει τρεις ή και τέσσερις φορές από τότε και η προσέγγιση «μητρόπολης – περιφέρειας» έχει τελείως διαφορετικό περιεχόμενο.

Είναι τουλάχιστον κωμικό να παρουσιάζονται σήμερα, μαζί με τον Τζέιμς Πέτρας, ως επικριτές του Ανδρέα Παπανδρέου γιατί δεν έφυγε από την Ε.Ε όσοι τότε τον κατηγορούσαν ως αντιευρωπαϊστή, αραβόφιλο κανταφικό και τριτοκοσμικό.

Είναι να τραβάς τα μαλλιά σου όταν όσοι το 89 φλερτάριζαν με την ιδέα να στήσουν ένα ακόμα ειδικό δικαστήριο για το ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρέα γιατί λέει δεν έβρισκαν τα …τιμολόγια με τα οποία στάλθηκαν όπλα στους Σαντινίστας στην Νικαράγουα, σήμερα ανακαλύπτουν όψιμα τα κινήματα της Λατινικής Αμερικής και τον Τσάβες.

Έχω στην βιβλιοθήκη μου τα τεύχη του ΑΝΤΙ αλλά και του ΠΟΛΙΤΗ εκείνης της περιόδου…

Έχω στη μνήμη μου ζωντανά τις πολιτικές βρισιές και τις απαξιωτικές ρετσέτες που εισπράτταμε ως Πασόκοι για την ενασχόληση μας και την στήριξή μας με κάθε τρόπο σε κινήματα όπως το PLO, το Μέτωπο Πολισάριο και το «Φωτεινό Μονοπάτι»…

Για την ουσία του άρθρου του Πέτρας δεν θα πω τίποτα. Κι αυτό γιατί όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να μάθει και να διαβάσει ότι ο Παπανδρέου δεν είναι ο μόνος που εισπράττει παρόμοια κριτική. Τα ίδια γράφει με άλλα λόγια και για τον Αλλιέντε στον οποίο επίσης ήταν σύμβουλος για ένα διάστημα. Σήμερα ο Πέτρας είναι σύμβουλος του Τσάβες. Φοβάμαι πως όταν διαφωνήσουν τα ίδια ή και χειρότερα θα ακούσει και ο Τσαβες…

Προσωπικά πάντως είμαι ικανοποιημένος που ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν πήρε την δεκαετία του 80 τοις μετρητοίς τις συμβουλές του κ. Πέτρας...