Ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ...

... και τα καινούργια εφευρήματα της διαπλοκής:

Αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό και οι κατασκευές των διαπλεκόμενων

Στην εποχή της κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού μεγάλα συμφέροντα ήθελαν να πείσουν, με κάθε τρόπο, ότι οι μάζες βρίσκονται στο κέντρο. Τώρα ορισμένοι ανακάλυψαν μια νέα θεωρία. Σύμφωνα με αυτή ο μεγάλος νικητής των πρόσφατών εκλογών είναι η δεξιά.

1. Η κύρια επιλογή της δεξιάς και των διαπλεκομένων:

Α. Συνειδητή αγνόηση ότι η δεξιά / ακροδεξιά είχε απώλειες ψήφων
Η μέγιστη συνειδητή διαστροφή του εκλογικού αποτελέσματος καταγράφηκε σε εφημερίδες της αντιπολίτευσης οι οποίες διατύπωσαν το επιχείρημα, ότι η επόμενη εκλογική μάχη θα δοθεί στα δεξιά. Ότι αυτή θα εξαρτηθεί από την κατανομή των ψήφων ανάμεσα στη ΝΔ και το ΛΑΟΣ. Το επιχείρημα αυτό είναι ακραία ψευδεπίγραφο. Ο λόγος που το χαρακτηρίζω ως τέτοιο είναι απλούστατος. Πράγματι το ΛΑΟΣ ενισχύθηκε σε ψήφους και πρόσθεσε ένα 3%. Η αύξηση αυτή προήλθε κύρια από τη ΝΔ που έχασε περίπου 11% σε σχέση με τις τελευταίες ευρωεκλογές. Πρόκειται για μια αναδιανομή στο εσωτερικό του ευρύτερου χώρου της δεξιάς / ακροδεξιάς. Η μάχη αυτή έχει το ενδιαφέρον της και θα την αναλύσω στη συνέχεια.
Ο χώρος της δεξιάς / ακροδεξιάς είχε λάβει στις προηγούμενες ευρωεκλογές περίπου 47% (43% συν 4%) και με την προσθήκη μικρότερων κομμάτων 49%. Σήμερα ο ίδιος χώρος, έλαβε κάτι λιγότερο από 40% και με την προσθήκη των ψήφων μικρότερων κομμάτων 42%, δηλαδή, 7% λιγότερο από ότι στην προηγούμενη εκλογική μάχη για το ευρωκοινοβούλιο. Αντίθετα, οι δυνάμεις από το κέντρο και μέχρι την «ακραία αριστερά» έλαβαν άνω των 55%. Ειδικότερα στον δημοκρατικό-αριστερό χώρο το ΠΑΣΟΚ αύξησε τις δυνάμεις του, όπως και οι οικολόγοι-πράσινοι και έχασαν τα κομμουνιστογενή κόμματα. Αντίθετα στη δεξιά ηττήθηκε συντριπτικά η ΝΔ και μόλις το ¼ των ποσοστών που απόλεσε πήγαν στο ΛΑΟΣ.
Οι αριθμοί μίλησαν: πράγματι υπάρχει μια ενδιαφέρουσα αντιπαράθεση εντός της δεξιάς, αλλά η δεξιά συνολικά υποχώρησε. Με κανένα τρόπο το πολιτικό παιχνίδι δεν μπορεί να αρχίζει και να τελειώνει και πολύ λιγότερο να περιορίζεται στη μάχη εντός της δεξιάς και για τη δεξιά. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι κάποιοι επιδιώκουν με μεγάλη αγωνία να εμφανίσουν τις αγωνίες της δεξιάς ως το επίλεκτο πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης για τη κοινωνία συνολικά. Όμως, οι δικές τους αγωνίες και συμφέροντα δεν συμπίπτουν με εκείνα της κοινωνίας και του μέλλοντος της χώρας.

Β. Οι εναλλακτικές επιλογές των κομμάτων της μειοψηφικής δεξιάς
Στις προηγούμενες εκλογές, η δεξιά / ακροδεξιά είχαν σχεδόν την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, σήμερα βρίσκονται 13% πίσω από την κεντροαριστερά και την αριστερά. Το ΛΑΟΣ βρίσκεται ταλαντεύεται ανάμεσα στην επιλογή να πλαγιοκοπήσει τη ΝΔ και να την αναγκάσει να συνεργαστεί μαζί του. Στόχος του είναι να επανέλθει και να σφραγίσει την ίδια τη ΝΔ. Όχι, όμως, μόνο με δυνάμεις που έφυγαν παλαιότερα από τη ΝΔ, όπως σκόπιμα κάποιοι θέλουν περιοριστικά να εμφανίζουν το πολιτικό προσωπικό του ΛΑΟΣ, αλλά και με τα ακροδεξιά στοιχεία της ΕΠΕΝ και χρυσαυγήτες που στο ενδιάμεσο εντάχθηκαν στο ΛΑΟΣ και δεν έχουν καμία αντίρρηση το ακροδεξιό τους παρελθόν να ξεπλυθεί με κάποια ένταξη στη ΝΔ ή και συνεργασία μαζί της. Ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ όχι απλά ονειρεύεται την επιστροφή του άσωτου υιού στο κοπάδι, αλλά και να γίνει ο βοσκός στη θέση του βοσκού.

Δεν είναι λίγοι οι σχολιαστές που βλέπουν την επανένταξη του ΛΑΟΣ στη ΝΔ ως την στρατηγική επανάκαμψης της ΝΔ. Ως την πορεία μετεξέλιξης της ΝΔ σε ένα και πάλι νικηφόρο κόμμα, αυτή τη φορά τον Καραμανλή, ή όποιον άλλο ως τον Μπερλουσκόνι της ελληνικής πολιτικής ζωής. Μόνο που κάνουν σειρά από λάθη:
Πρώτον κανείς από τα στελέχη της ΝΔ δεν είναι Μπερλουσκόνι, αλλά και οι διαπλεκόμενοι στην Ελλάδα δεν είναι ίδιοι με εκείνοι της Ιταλίας. Υπολείπονται σε ποιότητα (έστω και αρνητική). Δεύτερον, ο Μπερλουσκόνι στηρίχθηκε σε μια σταθερή πλειοψηφία της ιταλικής κεντροδεξιάς / δεξιάς, που σπάνια ήταν μειοψηφία. Αντίθετα στην Ελλάδα, όπως ήδη έδειξα, ο συνδυασμός των παραλλαγών της δεξιάς είναι και παραμένει μειοψηφικός. Τρίτο, η πολιτική δεν είναι αριθμητική, είναι άλγεβρα. Με άλλα λόγια, κάθε άλλο παρά μπορεί να είναι σίγουρο ότι εάν ΝΔ και ΛΑΟΣ συμπτυχθούνε ότι θα έχουν μεγαλύτερο ποσοστό από το άθροισμά τους. Το πιθανότερο είναι μια συνύπαρξή τους να οδηγήσει σε απώλειες και των δύο.

Το ΛΑΟΣ, χρησιμοποιεί την επίθεση ενότητας στην ΝΔ και για έναν δεύτερο λόγο. Επιδιώκει να αποσπάσει ψήφους απ’ αυτήν. Στην περίπτωση, δηλαδή, που δεν θα αποδεχτεί η ΝΔ την πρώτη παραλλαγή σχέσεων (συνεργασία), να αποσπάσει το ΛΑΟΣ όσο το δυνατό περισσότερο ψήφους. Πολιορκητικός κριός είναι η απόδοση ευθύνης στη ΝΔ για τη νίκη του ΠΑΣΟΚ, καθώς και η υπονόμευση των προοπτικών της Μπακογιάννης στην ίδια τη ΝΔ.
Από πλευράς της η ΝΔ δείχνει να είναι εγκλωβισμένη ανάμεσα σε μια πολιτική σύμπλευσης με το ΛΑΟΣ (ιταλικό υπόδειγμα) και αντιπαράθεσης, απομόνωσης (Γαλλική παραλλαγή). Και στην μία και στην άλλη περίπτωση, σχολιάζουν ορισμένοι, η ΝΔ θα μετακινηθεί προς τα δεξιά. Στην πραγματικότητα, όμως, η ΝΔ μέσα από την συνεχή φθορά που της προκάλεσε η αντιλαϊκή και ανίκανη πολιτική της, είχε μετακινηθεί εδώ και αρκετό καιρό πολύ μακριά από την όποια κεντροδεξιά παράδοση της και έχει επανέλθει σε ακραίο αυταρχισμό, στο ψέμα, στα σκάνδαλα, στην υπονόμευση της βουλής και του κοινοβουλευτισμού.
Σε κάθε περίπτωση η μάχη εντός της δεξιάς δεν είναι μάχη για την πλειοψηφία, διότι αυτή βρίσκεται από το κέντρο προς τα αριστερά, αλλά διαχείρισης της κρίσης της ΝΔ. Κρίση που απεύχονταν όλοι εκείνοι που επί χρόνια προσπάθησαν να θέσουν σε ομηρία το ΠΑΣΟΚ.

2. Δεύτερη ψευδεπίγραφη: ο δεξιός χαρακτήρας της αποχής

Α. Η αποχή ήταν μικρότερη από την πολιτικά εκτιμωμένη
Το δεύτερο επιχείρημα που χρησιμοποίησαν τα νεροπίστολα της διαπλοκής αμέσως μετά τις εκλογές ήταν η αποχή. Σύμφωνα με αυτό το επιχείρημα η αποχή είχε δύο και μόνο δύο συνιστώσες. Η πρώτη αποτελούσε, κατά τη γνώμη τους, μια συνολική κριτική απέναντι στο πολιτικό σύστημα και μάλιστα από τη σκοπιά της διαπλοκής. Η δεύτερη ότι η αποχή είναι κατά πλειοψηφία δεξιοί ψήφοι που παραμένουν δεξιοί και μετά τις εκλογές.
Ως προς τους απογοητευμένους από το πολιτικό σύστημα, υπαρκτό αίσθημα ανάμεσα στους ψηφοφόρους, η απογοήτευσή τους δεν εκφράστηκε στα μικρά κόμματα που έτυχαν υπερπροβολής, αλλά με την αποχή. Αξίζει, όμως, να σημειώσουμε δύο παράγοντες ιδιαίτερης σημασίας. Ο πρώτος είναι ότι στην Ελλάδα η αποχή είναι κατά 10% μικρότερη από τον μέσο όρο στις χώρες μέλη της ΕΕ. Κατά συνέπεια η απογοήτευση από το πολιτικό σύστημα είναι σαφές μικρότερη από ότι στην ΕΕ. Επιπλέον θα θυμηθούμε ότι στην ΕΕ κυριαρχούν οι μη ορθόδοξες χριστιανικές κοινότητες που ήδη είχαν κάνει τις διακοπές τους για τη δική τους ημέρα του Αγίου Πνεύματος. Ακόμα, η αποχή στην Ελλάδα συνδέεται με το γεγονός ότι το 15-20% του εκλογικού σώματος κατοικεί στο εξωτερικό και μάλιστα κατά πλειοψηφία σε άλλες ηπείρους πέραν της Ευρώπης. Τέλος, αν μετρήσει κανείς τον πραγματικό πληθυσμό σε ηλικίες που επιτρέπεται να εκλέξουν και τους εκλογικούς καταλόγους, θα καταλήξει ότι αυτοί είναι υπερφορτωμένοι ή ορθότεροι δεν έχουν εκκαθαριστεί. Για αυτό όλες οι μετρήσεις του πραγματικού εκλογικού σώματος δίνουν μια συμμετοχή στις εκλογές της τάξης του 65%. Και αν αυτό είναι ορθό, τότε η σημασία της αποχής που έχει, μάλιστα, είναι κατά πολύ μικρότερη από τη υπολογιζόμενη και χρησιμοποιούμενη σε αναλύσεις.

Β. Οι απέχοντες δεν είναι δεξιοί
Ασφαλώς απείχαν από τις εκλογές πολίτες που παλαιότερα στήριξαν ευκαιριακά τη ΝΔ. Υποστηρίζω τον χαρακτήρα τους ως «ευκαιριακούς» ψηφοφόρους διότι διαφορετικά θα έπρεπε να καταλήξουμε στην εκτίμηση ότι η ΝΔ ψηφίστηκε από ευκαιριακούς της υποστηρικτές και απείχε ο σκληρός πυρήνας των εκλογέων της. Άποψη παράλογη κυριολεκτικά εξ’ ορισμού. Κατά συνέπεια, εφόσον επρόκειτο για ευκαιριακούς ψηφοφόρους της ΝΔ μπορεί κανείς να εκτιμήσει ότι κινούνται προς τρεις κατευθύνσεις. Η πρώτη είναι προς το ΛΑΟΣ, η δεύτερη προς το ΠΑΣΟΚ και η Τρίτη πίσω στην ΝΔ. Με άλλα λόγια, η ΝΔ δεν πρόκειται να πάρει πίσω τους ψηφοφόρους που έχασε, ούτε όσους έκαναν αποχή.
Το συμπέρασμά μου είναι ότι το πλέον φυσιολογικό αποτέλεσμα θα είναι να λείψουν από τη ΝΔ μεγάλο μέρος των ψήφων που έλαβε το 2007. Απορώ, δηλαδή, με την «σιγουριά» της ΝΔ σύμφωνα με την οποία οι ψήφοι κάνουν μια απλή γκέλα, έφυγαν προκειμένου να επανακάμψουν. Από πολιτικής άποψης πιο λογικό είναι ότι οι περισσότεροι απ’ όσους έφυγαν, έκαναν έναν ενδιάμεσο σταθμό στη θάλασσα πριν καταλήξουν στο ΠΑΣΟΚ και σε άλλα, μικρότερα, κόμματα. Επιπλέον, αν εκτιμήσει κανείς ότι η πλειοψηφία εκείνων που πήγαν για μπάνιο είναι νέοι, ασφαλώς και δεν πρόκειται για παλαιούς ψηφοφόρους της ΝΔ που απλά περιμένουν να επιστρέψουν.
Όλα δείχνουν ότι εκείνοι που επιθυμούν την ΝΔ στην κυβέρνηση, ονειρεύονται ψηφοφόρους που ήδη έχουν φύγει από τη ΝΔ. Ονειρεύονται δεξιές πλειοψηφίες. Κάνουν όνειρα εκτός πραγματικότητας, σε αντίθεση με τα πραγματικά μεγέθη.