ΓΙΑ ΕΝΑ Ε-MAIL

Λένε, και έτσι είναι, ότι την ιστορία την γράφουν πάντα οι νικητές. Αυτό αφορά κάθε είδους ιστορία, από την παγκόσμια μέχρι την ιστορία των κρατών ή ακόμα των πόλεων και των χωριών. Όσοι ενδιαφέρονται και είναι υποψιασμένοι, είναι αρκούντως επιφυλακτικοί απέναντι στις "επίσημες" εκδοχές και προσπαθούν να ανακαλύψουν την "χαμένη" πληροφόρηση, τις εναλλακτικές ερμηνείες των γεγονότων. Είναι μια διαδικασία, δύσκολη ενδεχομένως, που βρίσκει όμως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο διεξόδους. Ως αποτέλεσμα έχουμε συχνά βιβλία, ντοκυμαντερ, δημοσιεύματα που παρουσιάζουν την "άλλη" όψη των πραγμάτων. Υπάρχουν πάντα γεγονότα και στοιχεία που μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να τα φέρει στην επιφάνεια και να δώσει την διαφορετική εκδοχή.

Υπάρχει όμως ένα κομμάτι της ιστορίας, (ιστορικός δεν είμαι και πιθανότατα αυθαιρετώ), που η εναλλακτική θεώρηση απουσιάζει παντελώς. Οι ισχυροί, δηλαδή οι νικητές κάθε φορά, έχουν επιβάλλει την άποψή τους ολοκληρωτικά. Το πεδίο αυτό είναι δύσκολο να το οριοθετήσω ακριβώς. Κι αυτό γιατί αφορά αντιλήψεις ζωής και συναισθήματα, αφορά μύχιες σκέψεις και αγωνίες, αφορά ελπίδες και απόγνωση. Αφορά με δυό λόγια τα βιώματα και τις πληγές των ηττημένων.

Τα τελευταία χρόνια είναι αλήθεια έχουν παρουσιαστεί διάφορες έρευνες και ιστορικά βιβλία αξιόλογα που στηρίζονται στη λεγόμενη "προφορική" ή βιωματική καταγραφή γεγονότων. Επικεντρώνουν δηλαδή στη προσωπική και υποκειμενική θεώρηση της πραγματικότητας κάποιας περιόδου στη ζωή ανθρώπων που ενεπλάκησαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο σε σοβαρά γεγονότα. Και πάλι όμως τις περισσότερες φορές η διαδικασία αυτή έχει να κάνει με μικρούς ή μεγάλους πρωταγωνιστές των εξελίξεων. Σπάνια, σπανιότατα θα βρεί κανείς καταγραφή απλών, ανώνυμων συντελεστών. Άλλωστε κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο απο τη φύση του. Μην ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε πάντα σε ηττημένους, και μάλιστα σε ηττημένους που αντιμετώπιζαν κυρίως και μονίμως την υπέρτατη πρόκληση. Αυτή της επιβίωσης των ίδιων και των οικογενειών τους. Η όποια απόπειρα έκφρασης της δικής τους εκδοχής των πραγμάτων, σήμαινε και σημαίνει αυτόματα την περιθωριοποίηση και τον εξοβελισμό, τη στέρηση τις περισσότερες φορές κι αυτών των μεροκάματων πείνας. Για ποιά βιώματα, για ποιές σκέψεις, για ποιά συναισθήματα και σε ΠΟΙΟΥΣ να μιλήσουν οι άνθρωποι; Με δυό λόγια "και γαμημένοι και κερατάδες".

Αυτά όλα μπορεί να ηχούν προφανή. Δημιούργησαν όμως και συνεχίζουν να δημιουργούν ένα συλλογικό τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς κατά τη γνώμη μου απαράδεκτο. Κι αυτός ο τρόπος δεν αφορά, δυστυχώς, μόνο κάποια ακραία κομμάτια ή αντιλήψεις της κοινωνικής μας πραγματικότητας . Τον συναντάμε σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας.
Είναι η συμπεριφορά της άμεσης ή έμμεσης απαξίωσης ή και ενοχοποίησης των ανθρώπων εκείνων που η πραγματικότητα τους έσπρωξε σε θέση αδύναμη, χωρίς δικαιώματα, χωρίς φωνή. Μιλάω για τους οικονομικούς μετανάστες σήμερα, για τους ντοπιους οικονομικούς μετανάστες της εσωτερικής μετανάστευσης πριν λίγες δεκαετίες. Μιλάω για τους Έλληνες πρόσφυγες σε άλλες χώρες και ηπείρους, την προσφυγιά που έφεραν οι "μεγάλες ιδέες", μιλάω για τους πολιτικούς πρόσφυγες σε άλλες ή και στην ίδια τους τη χώρα.
Τηλεγραφικά αναφέρω αντιλήψεις για: γερμανολαζούς (οικονομικούς μετανάστες στη Γερμανια), παστρικές (προσφυγες του 22), συμμορίτες (δημοκρατικός στρατός-εμφύλιος), δουλικά (κορίτσια πολύτεκνων οικογενειών της επαρχίας που δούλευαν ως υπηρέτριες σε σπίτια εύπορων οικογενειών), Αλβανοί, Ρωσσίδες, Πακιστανοί κλπ.

Όταν η απαξίωση και η ενοχοποίηση αυτών των ανθρώπων γινόταν ή γίνεται ευθέως και απροκάλυπτα, τότε πολλές φορές υπάρχουν φωνές καταδίκης. Ξιφουλκούμε οι αντιρατσιστές και υπερασπιζόμαστε τον ουμανισμό και τον πολιτισμό μας.

Τα πράγματα όμως είναι πολύ διαφορετικά, και κατά τη γνώμη μου πολύ πιο επικίνδυνα, όταν οι επιθέσεις αυτές ντύνονται με τον μανδύα του ανώδυνου και του χαριτωμένου, με το μανδύα της σάτιρας ή του αστείου. Επιθέσεις που γίνονται συνήθως με τρόπο υπαινικτικό και έμμεσο. Πολυ χειρότερα όταν τα προηγούμενα συνοδεύονται από "αλληλεγγύη", απο πράξεις"φιλανθρωπίας" και "συμπόνιας". Αγγίζει τα όρια του τραγικού ασφαλώς όταν αυτές οι συμπεριφορές έρχονται απο ανθρώπους "κατά τεκμήριο" προοδευτικούς.

Μου πήρε 49 χρόνια, παρα κάτι μήνες, για να συνειδητοποιήσω πλήρως αυτή την πραγματικότητα. Άργησα το ομολογώ, η ευστροφία δεν είναι στα προτερήματά μου, αν έχω κάποια. Απο τότε όμως που αντελήφθην πλήρως τί "παίζει" και τι "παίζεται" είμαι ιδιαίτερα αυστηρός με τον εαυτό μου αλλά και με τους λίγους ανθρώπους που συναναστρέφομαι. Ίσως δογματικά, ίσως μίζερα για κάποιους άλλους, αλλά αρνούμαι να αποδεχτώ οποιονδήποτε υποδόριο υπαινιγμό για τους κοινωνικά αδύναμους και περιθωριοποιημένους. Στην κυριολεξία, ούτε για αστείο. Είναι άλλωστε γνωστό ότι η σάτιρα και ο σατιρικός υπαινιγμός δικαιώνεται και καταξιώνεται στο μέτρο που απευθύνεται στους ισχυρότερους και δυνατότερους, ή τον εαυτό μας. Όποιος έχει τα το ταλέντο, τα άντερα, τα αρχίδια, μπορεί και πρέπει να επικεντρωθεί σε εκείνους και σε αυτές τις καταστάσεις που κυριαρχούν. Μπορεί επίσης να σατιρίσει τον εαυτό του, να φύγει δηλαδή απο το ρόλο του χαριτωμένου παρατηρητή.

Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις ήταν ένα e-mail που έλαβα με αφορμή το σχολιασμό μου σε ποστ φίλης, ή που θεωρούσα φίλη. Θεωρήθηκε η αντίδρασή μου υπερβολική. Ισως να είναι και έτσι. Για τους άλλους εννοώ να είναι έτσι, γιατί για τη συνείδησή μου δεν είναι.
Σε καμμία περίπτωση δεν καταλόγισα κακή πρόθεση, ούτε καταλογίζω, στο συγκεκριμένο ποστ. Νομίζω όμως ότι απο τη στιγμή που μας επισημαίνεται κάτι απο καλοπροαίρετους ανθρώπους, οι επιλογές λιγοστεύουν και γίνονται συγκεκριμένες:

1) Αντιλαμβανόμαστε περι τινος πρόκειται και συμφωνούμε διορθώνοντας
2) Αντιλαμβανόμαστε περι τινος πρόκειται και διαφωνούμε
3) Αντιλαμβανόμαστε περι τινος πρόκειται αλλά για λόγους εγωισμού ή και δημοφιλίας, σφυράμε κλέφτικα.
4) Δεν αντιλαμβανόμαστε καθόλου τι θέλει να πει ο ποιητής (ο θεός να τον κάνει...)


Επειδή το πρώτο δεν έγινε, ειλικρινά ελπίζω να αφορά τον εγωισμό και μόνο...